Heeft China het westen niet langer nodig?

Op twee Juni schreef Helen Mees een column voor de volkskrant met de titel:

"China heeft het westen niet langer nodig"

Dit zou een vrij normale krantenkop zijn in China, maar het is een vrij opvallende kop voor een westerse krant in deze roerige tijden en de column had dan ook meteen mijn aandacht

Ze begint de column met een verwijzing naar de uitstekende VPRO Tegenlicht uitzending: ‘China alles onder controle’. Die uitzending gaat over censuur in China. Dit erkent Mees, maar het doel van die censuur lijkt haar volledig te ontgaan. Zo schrijft ze:

"Ook was het virus nog niet niet wijdverbreid in Wuhan toen de regering in Beijing op 22 januari de lockdown afkondigde.

Eind april had 5 tot 6 procent van de inwoners van Wuhan antistoffen tegen het coronavirus, veel minder dan in New York City (19,9 procent), Londen (17,5 procent) en Madrid (11,3 procent) terwijl die steden qua grootte en bevolkingsdichtheid vergelijkbaar zijn met Wuhan. Hoewel tussen 30 december en 22 januari ruim honderdduizend mensen van Wuhan naar Beijing en Shanghai ­vlogen, zijn in die steden geen grote uitbraken van covid-19 geweest, terwijl je dat wel zou hebben verwacht als het virus in Wuhan al wijd­verbreid was.”

Wanneer je naar die cijfers kijkt kun je tot twee verschillende conclusies komen:.

1. China heeft het wonderbaarlijk goed gedaan. In Wuhan hadden ze geen enkele kennis van het virus voordat het uitbrak; dit in tegenstelling tot New York, Londen en Madrid die pas later geraakt zijn, toen al maanden was vastgesteld wat het virus is en het element van verrassing was weggenomen. Desalniettemin Wuhan eindigt met 5 tot 15 procent minder gevallen dan de net genoemde vergelijkbare steden. Ongelofelijk goed gedaan overheid van China

2. De cijfers gegeven door de Chinese overheid kloppen niet. De werkelijke nummers worden gecensureerd.

Wanneer je naar die cijfers kijkt en je hebt net een documentaire over censuur gezien dan is het vreemd dat je tot die eerste conclusie komt en daar gaat over schrijven in je landelijke krantencolumn. Het is echter de vraag of Mees die documentaire wel werkelijk heeft bekeken. Want even later schrijft ze:

"Zelfs de dissidente kunstenaar Ai Wei Wei was in Tegenlicht opvallend mild over de Chinese aanpak van het coronavirus."

Wat? Ik heb de hele uitzending gezien en Ai Wei Wei was op geen enkele manier mild over de Chinese aanpak of de Chinese regering. In de documentaire vraagt de interviewer op een gegeven moment de volgende vraag: hoe vind u dat China met de corona uitbraak is omgegaan?

Dit was zijn letterlijke antwoord:

"In het begin hebben ze enorm geaarzeld. Controle houden over informatie is een cruciale aanpak van de partij. Ze bekijken de informatie niet objectief. Maar alleen of het de partij schaadt of ten goede komt."

Na een aantal oudere videobeelden waarin AI Wei Wei zijn middelvinger uitsteekt naar het portet van Mao op het Tiananmen plein vervolgt hij zijn antwoord:

"In het begin hebben ze de boel vertraagd dat is duidelijk. Ze hebben die artsen verboden om over het virus te praten. Ze verhoorden ze op politiebureaus, ze moesten bekennen en beloven om er niet meer over te praten. En in die periode kreeg de ziekte de kans om zich te verspreiden. Dat was vast niet hun bedoeling Ik denk dat ze het verkeerd hebben ingeschat. Ik denk dat ze enorm betreuren wat er is gebeurd. De hele wereld ondervindt er nu schade van en zij zelf nog het meest. Maar weet je, de communistische partij zal nooit toegeven dat ze een fout hebben gemaakt. Nooit. Ze zijn niet in staat om dit soort fouten toe te geven"

Als Mees dit opvallend mild vindt, dan ben ik benieuwd wat zij verstaat onder harde kritiek.

Ze maakt het nog bonter als ze stelt dat Ai Wei Wei niet geliefd is omdat hij wel erg gemakkelijk een 'westers gezichtspunt vertolkt'. Welk westers gezichtspunt dat dan precies is, wordt door haar niet benoemd. Bovendien, zelfs al heb je kritiek op Ai Wei Wei en geloof je dat wat hij zegt incorrect is, er is niets 'gemakkelijks' aan de meningen die hij ventileert over China. De reden dat hij niet meer in zijn thuisland China woont en een tijd in de gevangenis heeft gezeten heeft is vanwege die meningen. Wij in Nederland kunnen makkelijke meningen geven, hij niet.

Helen Mees is econoom van beroep. Ik zou willen dat ze daar een column over had geschreven. Er zijn genoeg positieve invalshoeken over china te vinden, zeker als je het over de economie hebt of over technologie. Helaas komen die onderwerpen slechts even heel kort voorbij.

De rest van de column vult ze in met Chinese propaganda en misinformatie. Vrijwel aan het eind van de Tegenlicht uitzending zegt Ai Wei Wei:

"ik denk dat confrontatie ook een soort dialoog is"

Ik ben het daar mee eens. Zolang er informatie wordt uitgewisseld dan is er sprake van een dialoog. Dat is altijd beter dan het klakkeloos papegaaien van wat je hoort op de Chinese staatsmedia; want als China het westen toch niet langer nodig heeft dan vraag ik me af waarom Mees haar westerse column lijkt aan te passen aan hun wensen.

Een schilder in China.

In de video serie: wat de zeeuw niet kent geeft Theo ons een ander kijk op China. Na de koffie cultuur, de huizenmarkt, autorijden in China en traditionele hakkahuizen krijgen we nu meer te weten over een facinerende chinese schilder in China met de Engelse naam: uncle Sam. Het is niet alleen een leuk filmpje voor kunstliefhebbers, maar geeft ook een goed voorbeeld van wat voor interessante mensen je in China tegen kunt komen.

Kijk hier:

Hoe was het dan in Wuhan?

Fang Fang’s Wuhan Dagboek is een bijzondere beschrijving van het leven onder quarantaine in China. Met haar dagelijkse input krijgen we een beeld van hoe het virus zich ontwikkelt, waar de mensen zich mee bezig houden, wat ze lezen, denken en doen (en eten natuurlijk, het blijft China).

Stel jezelf de vraag, hou ondervond je de quarantaine in Nederland? Waarschijnlijk zal je antwoord woorden bevatten zoals, saai, frustrerend en misschien werd je op momenten boos omdat je vrijheden werden beperkt of informatie onduidelijk was, wanneer kan ik weer naar buiten, wat zijn de regels? Als je dit boek leest zal het precies diezelfde emoties los maken. Het is op momenten een saai boek, met weinig uitzicht, dit is wat Fang Fang ondervond op dat moment en we lijden met haar mee.

Dit is als een dagboek verwerkt, maar feit is dat het een dagelijkse post was op een online platform, met een comment sectie, met opties om het verder te delen op andere platformen. Die dynamiek ontbreekt in een boekvorm. Hoewel Fang Fang af en toe antwoord geeft op berichten kun je niet de comment sectie doorscrollen om te kijken wat haar volgers dachten, dat vind ik erg jammer. Had iedere dag de top 3 comments met meeste like’s vertaald, dat zou helpen met het bloggevoel en een idee te krijgen voor de support en later de trolls. Ook werden haar posts vaak verwijderd, zou mooi zijn om duidelijk te maken welke posts werden gecensureerd en niet meer zichtbaar waren. De Chinese internet gebruikers aldaar copy/paste de berichten direct na publicatie om ze zo verder te delen, soms in pdf-vorm, voordat ze verwijderd konden worden. Haar berichten kregen miljoenen views en ze werd de stem van Wuhan.

Het censuur aspect is nog een probleem voor ons Nederlanders. Dit boek van Fang Fang was sensationeel in China, dat ze het lef had om dat op te schrijven! Wacht…wat had ze geschreven wat zo sensationeel is? Even teruglezen, want ik zie het niet. Wat sensationeel in China is, is super suf in Nederland. Wij zijn deze vorm van censuur niet gewend, het hart op de tong is de hier de norm. Dit geeft het boek voor mij een anticlimax, het niet zo sensationele slaat om in een angst. Als dit al gecensureerd is, hoeveel slecht nieuws uit China zal nooit het daglicht zien? Er waren ook een aantal kritischere vloggers opgepakt in Wuhan, op het moment van dit schrijven (3 maanden na vermissing) weet nog steeds niemand waar ze zijn.

Toch is dit een belangrijk document, een testament voor zijn tijd. Het virus dat uitmondde in een pandemie en de globale gevolgen daarvan zullen niet zomaar wegebben. In de toekomst is er een grote kans dat we terugkijken op dit moment en zeggen dat dit het begin was van iets, een verandering. Een verschil in verhoudingen tussen China en de Wereld. Een begin van een globale recessie en economische ellende. Een moment waarop de natuur zegt tegen de mensen, het is nu te veel, ik ga de balans terugbrengen.

Fang Fang houdt het lekker lokaal en leert ons veel over de Wuhanezen, ik heb een nieuwgevonden respect voor de mensen in de stad die 2 maanden op slot ging. Laten we afsluiten met een quote van de schrijver:

“One speck of dust from an entire era may not seem like much, but when it falls on your head it’s like a mountain crashing on you.”

"Een vlokje stof uit een enorm gebied mag dan niet veel lijken, maar als het op je hoofd valt dan is het alsof een berg op je instort."

Dit artikel is geschreven door Theoootje. Een Nederlandse zeeuw die al meer dan 10 jaar in China werkt en woont. En een van de podcast host is van Uit China. Een China gerelateerde podcast die je hier kunt vinden. Hij heeft ook een youtube kanaal waar hij informatieve filmpjes maakt over China.