Zelf ben ik van mening dat we onze kinderen op school te weinig leren over vrijheid, democratie en wat een sociale rechtsstaat inhoudt en nog belangrijker, hoe we dit in stand houden. Voor ons is het vanzelfsprekend en we staan er niet bij stil dat politici, bedrijven, mensen met geld daar toch wel graag een beetje van weg knagen:
- “De regels gelden voor iedereen, maar niet voor mij, want ik kan me uit deze situatie redden door rechters, politie, politici en journalisten in mijn voordeel te beïnvloeden, kopen, ontslaan, laten verdwijnen of zelfs te laten vermoorden.”
Daarom verbaast het me dat ik het afgelopen jaar steeds vaker berichten zie in de Chinese propaganda zoals:
“Xi Jinping stresses need to build greater peace, rule of law in China”
en
“Party to have stronger rule of law role”.
Xi Jingping is bezig met een heuse “We regeren met de wet” campagne. Wat houdt dit in? Dit betekent dat China een rechtsstaat is waar iedereen voor de wet gelijk is. Dat iedereen beschermd wordt door de wetten en er geen willekeur is in de vonnissen. Dat er geen willekeur is van wie er wordt opgepakt en hoe ze veroordeeld worden. De praktijk wijst helaas uit dat dit niet zo is.
Hoe doen we dat in Nederland? We hebben 2 kamerparlement (die maken wetten), een president en zijn ministers (voeren de wetten door) en rechters (spreken recht bij conflicten). Dit wordt ook wel trias politica genoemd. Deze machten moeten gescheiden blijven en onafhankelijk van elkaar zijn. Anders krijg je een middeleeuwse situatie waar een koning alle macht heeft en met willekeur een vervelende edelman kan laten vierendelen.
Deze scheiding gaat ook wel eens mis in ons eigen correcte kikkerlandje, bijvoorbeeld laatst met de heer Grappherhaus is de trias politica doorbroken. Hij is de minister van justitie en behoord tot de uitvoerende macht. Hij moet de wetten voor Corona maatregelen doorvoeren en dus de politie instrueren hierop te controleren. Als hij dan zelf deze maatregelen overtreedt is het lastig voor een politieagent om op hem af te stappen en een boete en een strafblad aan zijn eigen baas uit de delen. In een rechtstaat staat hij niet boven de wet en moet gelijk behandeld worden zoals alle andere burgers en kan eigenlijk niet met een paar excuses en een donatie er eronderuit komen.
Waar dit wel kan is…China! Welkom in het midden-koninkrijk en nu leg ik uit waarom China geen rechtstaat kan worden en waarom China wordt geregeerd door gunsten, connecties en rode envelopjes. In China controleert de communistische partij alles en er is maar 1 partij. Dus als je op een goede positie wil komen moet je onderdeel zijn van de partij, dit creëert een situatie van “ons kent ons”. Bijvoorbeeld in onze wijk kent de lokale leider het lokale politiehoofd en ook waarschijnlijk de rechters, ze kennen elkaar en zullen het hand boven elkaars hoofd houden. Als de corruptie echt uit de hand loopt en klachten op een hoger niveau binnenkomen, zoals provinciaal of nationaal niveau dan wordt er natuurlijk wel actie ondernomen, maar het meeste zal onder de radar gaan. Daarnaast zijn er ook nog staatsbedrijven en staatsbanken allemaal klaar om de taart te verdelen want macht is geld en visa versa. De partij leider krijgt goede jobs voor zijn kinderen en vrienden. Handig aan topposities geholpen door zijn andere vrienden van de niet zo gescheiden machten.
Daarom zie je nu ook een politieke tweede generatie, aan de macht geholpen niet door hun kunnen, maar door hun vaders connecties. Connecties zijn alles in China om aan een goede baan te komen.
Een staatsbedrijf kan een wet overtreden, het politiebureau kan dat door de vingers zien, de mensen die schade hebben geleden kunnen makkelijk door de rechter in het ongelijk gesteld worden. Life moves on. Grote kans dat de beslissende organen, vrienden of zelfs familie van elkaar zijn. Daarom is de scheiding der machten zo belangrijk en daarom kan een land met maar 1 partij geen rechtstaat worden, het is als water en vuur.
Waarom predikt Xi Jingping dit toch? Ik heb erover nagedacht en mijn eerste idee was, dat hij een soort zelfdiscipline verwacht van ambtenaren. Een discipline die hij zelf ook niet machtig is, want hij heeft mensen laten oppakken en met schijnprocessen uit de weggeruimd. Niet dat deze ambtenaren niet corrupt waren, dat waren ze vast wel, maar Xi Jingping weet dat hij met diezelfde corruptie aan de macht is gekomen en zou op dezelfde gronden ook ooit gezuiverd kunnen worden. Dus hij wil niet een rechtstaat waarin iedereen gelijk behandeld wordt, de partij moet iets onschendbaars blijven wanneer het hem uitkomt.
Ik denk dat meer een waarschuwing is. Een waarschuwing aan de ambtenaren. Als je mij niet steunt, zal ik iets vinden en ik zal je laten berechten volgens de wet. Voor het volk zijn het de woorden van een sterke leider die corruptie bestrijdt. Voor een westerling die bekend is met het arbitrair oppakken van dissidenten is het een holle contradictie.
Mooi dat we dit weten, dit gaat ons in het westen nooit overkomen… Helaas moet ik je teleurstellen, zelfs ons baken van vrijheid en democratie gaat de mist in met de scheiding der machten. In Amerika is het hooggerechtshof bizar genoeg een politieke strijdplek. Een groot probleem is de benoeming van de rechters, dit wordt door de uitvoerende macht gedaan, de president probeert samen met de senaat rechters te benoemen die zijn eigen partij steunt. Daarnaast heeft Amerika last van (super) PAC, dat staat voor Politieke Actie Comités, organisaties die grote hoeveelheden geld ophalen om propaganda te produceren. Ik vind het grappig om te lezen dat we het dan in de media niet hebben over propaganda, maar advertenties. De partij met het grootste budget kan het meeste zijn ideegoed propageren. Een gevaarlijk iets, zeker met de komst van sociale media. Daarom moeten we eigenlijk de Trias Politica uitbreiden. Er zijn 4 machten welke gescheiden moeten blijven van elkaar. De informerende macht is deze vierde schakel. De media die ons verteld wat er aan de hand is, moet ook los staan van de andere machten.
Concluderend kunnen we zeggen dat scheiding der machten lastig is, maar iets dat we goed in de gaten moeten houden. Anders kan een kleine groep mensen zich snel gaan verrijken, de massa beïnvloeden en hun eigen machtsbasis uitbreiden.
Begrijp goed dat dit opinie is, voor meer bronnen over dit onderwerp lees:
Dit artikel is geschreven door Theoootje. Een Nederlandse zeeuw die al meer dan 10 jaar in China werkt en woont. En een van de podcast hosts is van Uit China. Een China gerelateerde podcast die je hier kunt vinden. Hij heeft ook een youtube kanaal waar hij informatieve filmpjes maakt over China.
Comentários